شقاق مقعد یا فیشر ، همان زخم یا ترك خوردگی انتهای روده است كه معمولاً با درد و یا سوزش شدید در این ناحیه همراه است.

علت اصلی این زخم ها یبوست است كه به دلیل رد شدن مدفوع سفت از این ناحیه زخم ایجاد شده و در صورت استمراریبوست بر شدت آن افزوده می شود، البته اسهال شدید و التهاب روده نیز از علل این زخم ها هستند .

بسیاری از بانوان بعد از زایمان یا سزارین به این مشكل دچار می شوند كه علت آن اختلال در دفع است كه به دلیل شلی عضلات لگن در حاملگی ایجاد می گردد. علامت اصلی این بیماری درد هنگام اجابت مزاج است كه گاهی با خونریزی همراه است .

این درد برای بیمارآزار دهنده بوده و گاهی باعث عدم توانایی در دفع می شود.

مبتلایان به "فیشر آنال" باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند، این مشکل به سادگی درمان می‌شود ولی در صورت تاخیر در درمان، تنگی مقعد بروز می‌کند.

فیشر آنال (بواسیر) شایع‌ترین بیماری آنورکتال در همه گروه‌های سنی در بین زنان و مردان می باشد، گفت: اغلب افراد مبتلا به این بیماری دیر به پزشک مراجعه می‌کنند که موجب می شود علاوه بر فیشر مزمن به تنگی مقعد دچار شوند.

به علت عدم حمایت نسج نرم در خلف مقعد، شایع‌ترین محل فیشر در این ناحیه ایجاد می‌شود، مواردی از فیشر دوبل و مواردی انگشت‌ شمار از 3 تا 4 فیشر در بیماران ایجاد می‌شود.

در حال حاضر درمان فیشر حاد که محافظتی است مسکن، ملین و وان آب گرم است اما در مورد فیشر مزمن عمل جراحی ضرورت دارد.

استعمال لیدوکائین 5 درصد پیش از اجابت مزاج و سپس ریختن آب گرم به مقعد، اسپاسم اسفنکتر را از بین برده و اجابت مزاج به راحتی انجام می شود و پس از اجابت مزاج، درد و سوزش به حداقل می رسد.

استفاده از قرص C-LAX شبی یک عدد و ناپروکسن 250 میلی‌گرم یک عدد صبح و یک عدد شب پس از صرف غذا به بهبود علایم بیماری کمک می کند.

حدود 75 درصد از بیمارانی که بیش از دو هفته تحت پیگیری با این روش درمانی هستند، بدون نیاز به انجام جراحی بهبود می یابند. بهتر است بیماران با فیشر مزمن آنال، دو هفته به روش محافظتی تحت درمان قرار گیرند و در صورت عدم پاسخ به درمان، اقدام به جراحی شود.

علاوه بر غذای معمول، استفاده از سبزیجات و میوه به ویژه خیار با پوست و نوشیدن چند لیوان آب اضافی جهت کمک به لینت مزاج بسیار موثر است.

تعدادی از بیماران به ‌رغم جراحی اسفنکتروتومی و ترمیم فیشر در مدت 2 تا 3 هفته بهبود نمی‌یابند که این موارد نیاز به انجام جراحی مجدد دارد.

آبسه آنورکتال مجموعه ای از چرک در ناحیه مقعد و رکتوم می باشد. علل شایع آبسه آنورکتال عبارت است از:غدد مسدود در ناحیه مقعد-  عفونت شقاق مقعد-عفونت منتقله از راه جنسی-آبسه رکتال عمیق ممکن است با اختلالات روده ای مانند بیماری کرون و یا دیورتیکولیت ایجاد  گردد.

«آبسه آنورکتال» از بروز آبسه (تجمع چرک ناشي از عفونت) در ناحيه اطراف مقعد و راست روده به وجود مي آيد و ممکن است درست در ناحيه ي سوراخ مقعدي يا به طور عمقي تر در جدار راست روده تشکيل شود. اين بيماري در مردان و در کساني که مبتلا به بعضي بيماري هاي گوارشي هستند بيشتر مشاهده می شود.

علايم شايع * تورم (در آبسه هاي سطحي) * درد به هنگام لمس راست روده * درد ضربان دار * تب و ديگر علايم جدي تر در مورد آبسه هاي عمقي تر * درد به هنگام اجابت مزاج

فیستول مقعد اصطلاح پزشکی  است که به  آلوده  شدن  بین پوست و باز شدن عضلانی در پایان  دستگاه گوارش گفته میشود.  فیستول مقعد در نتیجه یک عفونت در محل پوست مقعد است  که معمولا نیاز به درمان فیستول مقعدی دارد.

فیستول مقعد شامل دهانه ای در اطراف مقعد می باشد که گهگاه از ان چرک خارج میشود.

در سراسر روده بزرگ و به ویژه در نزدیکی محل خروج مدفوع (مقعد)، غده هایی وجود دارند که مانند غده های عرق، مسئول ترشح موادی هستند که بسته به نوع مواد مترشحه، نقش خود را در تامین سلامت کلی بدن ایفا می کنند. دهانه ی این غده ها به داخل روده باز می شود و ترشحات آن ها از این طریق به داخل روده بزرگ تخلیه می گردد.

فیستول باید دست کم دو منفذ داشته باشد که توسط مجرایی تو خالی به هم متصل شده باشند برخلاف سینوس که مجرائى با تنھا یک منفد است. بیشتر فیستولهای انورکتال از گودال(کریپت) های محل اتصال مقعد و رکتوم منشاء میگیرند. زمانیکه آبسه باز یا پاره شود، فیستول تشکیل میشود.

امروزه با توجه به عوارض مختصر و گاهاً جدی عمل جراحی كه ممكن است با بی اختیاری همراه باشد اكثر مراكز درمانی معتبر دنیا ابتدا از درمان های مراقبتی از قبیل پماد نیتروگلیسیرین ۲/۰ درصد و یا پمادهای دیلتیازم استفاده می كنند كه میزان موفقیت آن حدود  ۶۵ تا۶۰ درصد است. مشكلات تجویز این داروها سردرد و نیاز به مدت زمان طولانی مصرف و گاهاً عدم رضایت بیماران است. داروی دیگری كه امروزه از آن استفاده می شود سم بوتولونیوم است كه داخل عضله داخلی مقعد تزریق می شود و تأثیر آن بین ۸۵ تا۷۰ درصد گزارش شده است و در تحقیقات اینجانب حدود ۷۷ درصد درد و علایم بیمار برطرف شده بود و از محاسن آن سرپایی بودن و بدون عارضه بودن آن است و سریعاً قابل تزریق است و نیاز به بیهوشی و بی حسی ندارد و به صورت سرپایی قابل انجام است و از معایب آن هزینه بالای دارو در ایران است. راه نهایی درمان فیشر مزمن جراحی است كه در این عمل معمولاً قسمتی از عضله اسفنگتر داخلی قطع شده و گاهاً نیاز به برداشتن زوائد پوستی نیز می شود. طبق آمار و تحقیقات انجام شده پاسخ به درمان نیز ۹۵ درصد است و نتیجه آن نیز سریع تر است و بایستی با دقت كافی انجام شود تا از عوارض احتمالی آن جلوگیری شود. معمولاً جراحی اسفنگتروتومی در دست جراح ماهر عوارض آن بسیار كم است با این حال استفاده از روش بوتاکس نیز تحولی عمده در بهبود این بیماری ایجاد نموده است.

شقاق نام عربی و فیشر نام انگلیسی آن و ترک یا چاک خوردگی نام فارسی آن میباشد که در واقع همان زخم شدن لبه داخلی مقعد می باشد . فیشر ترك و یا زخمی است كه در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد كه بسیار دردناك بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیكن در اكثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است. از نظر فیزیولوژیك مشكلات كاهش خون رسانی در قسمت پشتی مقعد را بیان كرده اند و بعضی از محققان افزایش فشار داخل كانال آنال (مقعدی) را از علل فیزیولوژیك آن می دانند. شایع ترین محل این زخم در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یك اندازه شیوع دارد به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیكن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می كند.

علائم فیشراولیه فیشردرد و یا سوزش و گاهی مختصری خونریزی در حین و گاهی بعد از اجابت مزاج می باشد که این درد و یا سوزش ممکنست تا بعد از اجابت مزاج نیز مدتی طول بکشد.

١.استفاده از کاغذ توالتهای سفید و ساده

٢.به آرامی تمیز کردن ناحیه مقعد و پرهیر از کشیدن شدید کاغذ توالت و پرهیز از خراشیدن پوست ناحیه

٣.استفاده از صابونهای ملایم (یا بطور کلی از مصرف صابون پرهیز شود.)

٤.به آرامی پوست مرطوب شده اطراف مقعد را خشک کنید( مثلاً با کمک سشوار) یا کاغذ توالت نرم

٥.استفاده از لباس وشورت و زیر پوش گشاد

٦.استفاده از لباسهای زیر نخی بجای نایلونی

٧.استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک

٨.توجه به رژیم غذایی و حذف غذا هایی که وضع شما را بدتر می کند. بعد از آنکهخارش مقعد خوب شد، شما می توانید بصورت نسبی از این مواد غذایی در رژیم غذایی استفاده نمایید.

٩.میزان مصرف فیبرهای غذایی و آب یا آب میوه را در صورتیکه یبوست دارد افزایش دهید.

١٠.اگر مدفوع شل است نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. شما می توانید میزان مصرف میوه ها را افزایش دهید تا مایع زیادی مدفوع را جذب نماید.

فیستول مقعد اصطلاح پزشکی  است که به  آلوده  شدن  بین پوست و باز شدن عضلانی در پایان  دستگاه گوارش گفته میشود.  فیستول مقعد در نتیجه یک عفونت در محل پوست مقعد می باشد  که معمولا نیاز به درمان فیستول مقعدی دارد.

فیستول مقعد شامل دهانه ای در اطراف مقعد می باشد که گهگاه از ان چرک خارج میشود. در سراسر روده بزرگ و به ویژه در نزدیکی محل خروج مدفوع (مقعد)، غده هایی وجود دارند که مانند غده های عرق، مسئول ترشح موادی هستند که بسته به نوع مواد مترشحه، نقش خود را در تامین سلامت کلی بدن ایفا می کنند. دهانه ی این غده ها به داخل روده باز می شود و ترشحات آن ها از این طریق به داخل روده بزرگ تخلیه می گردد.

فیستول اطراف مقعد پس از تخلیه آبسه به طور خود به خود یا توسط جراح، پس از حدود دو هفته علائم کاملا رفع می شوند و فرد سلامت کامل خود را به دست می آورد، ولی در بعضی افراد دهانه ای که برای خروج چرک به روش جراحی یا به طور خودبه خود ایجاد شده است، باز می ماند.

این دهانه در واقع توسط مجرای باریکی به روده بزرگ و مقعد راه دارد و مانند تونل باریکی، پوست اطراف مقعد را به داخل روده بزرگ وصل میمی نماید. به این مجرای باریک، فیستول اطراف مقعد گفته می شود. البته گاهی نیز بدون سابقه بارزی از علائم آبسه مقعدی، فرد دچار فیستول می شود.